Blauwbaards Burcht

Samen met De Filmfabriek maakt Muziektheater Transparant een semi-scenische versie van Béla Bartóks opera Blauwbaards Burcht.

Het verhaal van Blauwbaard gaat terug op een oude Franse legende over een rijke hertog die de vrouwen waarmee hij huwt, vermoordt en verbergt in zijn kasteel. Het sprookjesachtige karakter en de archetypische elementen deden dit werk uitgroeien tot een inspiratiebron voor talloze kunstenaars, waaronder vooral librettisten en componisten. Zo creëerden Maurice Maeterlinck en Paul Dukas samen de opera Ariane et Barbe-bleu (1907). 



Toen de Hongaarse schrijver Béla Balàsz dit werk in Parijs te zien kreeg, vatte hij het plan op om zijn eigen Hongaarse versie van Blauwbaard te schrijven. Béla Bartók, die ook al geruime tijd gefascineerd was door het personage Blauwbaard, componeerde in 1911 op dit libretto zijn eerste en enige opera. Het zou echter twintig jaar duren voor het werk op enige bijval kon rekenen. De voornaamste reden daarvoor is het erg vernieuwende karakter van het werk: er zijn maar twee personages, nauwelijks handeling en het koor ontbreekt. De vernieuwing zit vooral in het libretto, dat het felst onder vuur kwam liggen. In plaats van de actie staat nu het innerlijk van de personages centraal, een verschuiving die past in de algemene tendens tot verinnerlijking in de dramatische literatuur van de vroege 20ste eeuw (Ibsen, Tsjechov, Maeterlinck). Dat is niet alleen in de muziek en het libretto voelbaar, maar ook bij de plaats van handeling, de burcht van Blauwbaard, die in feite geen werkelijke maar een symbolische plaats is: Blauwbaard is zijn burcht. De zoektocht van Judith, Blauwbaards laatste echtgenote en tegenspeelster in het libretto, is dan ook een tocht naar de kern van Blauwbaards ‘zijn’. Een zoektocht die gedoemd is om fataal af te lopen.



Samen met De Filmfabriek maakt Muziektheater Transparant een semi-scenische versie van deze opera. Door middel van licht en video komt een schizofrene ruimte tot stand, waarin kamers er eerst heel bekoorlijk kunnen uitzien om vervolgens plots een gruwelijk uitzicht te krijgen. Desintegrerende beelden visualiseren de verboden ruimte achter de laatste gesloten deur in Blauwbaards burcht. Het wordt een eerste samenwerking van Muziektheater Transparant met deFilharmonie.

Credits

• Compositie • Béla Bartók
• Libretto • Béla Balàsz
• Muzikale leiding • Daniele Callegari
• Regie • Wouter Van Looy
• Decor | Licht • Peter Missotten (De Filmfabriek)
• Video • 
• Judith • Andrea Melath
• Blauwbaard • Alexandru Agache
• Orkest • deFilharmonie
• Tekstprojectie • Wies Hermans (De Filmfabriek)